Όταν έχεις φτάσει στο σημείο να μην σε εκπλήσσει καμία καταγγελία περί βιασμού, σεξουαλικής παρενόχλησης κοκ., φτάνεις σε ένα σημείο αγανάκτησης, θυμού και πόνου για όλες μας που έχουμε βιώσει – και ελπίζουμε να μην ξανά βιώσουμε – κάτι τέτοιο. Οι κραυγές των γυναικών σε όλο τον κόσμο ηχούν κάθε φορά πιο δυνατά στο άκουσμα περιστατικών σεξουαλικής βίας. Νιώθεις την ανάγκη να φωνάξεις μαζί τους, να υψώσεις γροθιά σε όλα αυτά που μας καταπιέζουν από την πιο μικρή μας ηλικία. Και λέω «μας» γιατί είμαστε πολλές όσες αγωνιζόμαστε ενάντια στην πατριαρχία, στο κράτος, στον καπιταλισμό, ενάντια σε κάθε μορφής εξουσία, γιατί θέλουμε να είμαστε ελεύθερες, να ζήσουμε επιτέλους σε αυτόν τον άλλον κόσμο που ονειρευόμαστε μαζί με τους συντρόφους και τις συντρόφισσές μας.
Ο κρατικός μηχανισμός, αυτός ο κόσμος της εξουσίας, βρίσκει τρόπους να χρησιμοποιεί όπως τον συμφέρει την πατριαρχία. Ενώ τη μία μέρα στηρίζει τη Σοφία Μπεκατώρου, την επόμενη αφήνει δύο – τουλάχιστον – ηλίθια αγόρια να παραδέχονται ζωντανά σε πρωινή εκπομπή ότι βίασαν κοπέλα. Επιτρέπει στον Λοβέρδο να εκφράζει τη γνώμη του δημόσια πάνω στα λόγια της Μπεκατώρου, ενώ λίγα χρόνια πριν είχε διαπομπεύσει τις οροθετικές. Επιτρέπει σε καθάρματα, σε φυλλάδες, σε κάθε λογής άνθρωπο να μιλάει για το τι είναι σεξισμός, πατριαρχία, ενώ σε κάθε ευκαιρία τα αναπαράγουν, γιατί το σύστημα δεν τους ξερνάει, αλλά τους έχει ανάγκη. Γιατί κανένα κράτος, κανένα σύστημα εξουσιαστικό δεν ενδιαφέρεται για τους/τις καταπιεσμένους/ες, δεν ενδιαφέρεται για την «ευημερία» των πολιτών και ειδικά μέσα στην καραντίνα το έχει αποδείξει περίτρανα. Τα ΜΜΕ δίνουν λόγο και στις δύο πλευρές δημιουργώντας ένα τηλεοπτικό δικαστήριο για την αύξηση των κερδών τους και γι αυτό – και όχι μόνο – δεν έχουν καμία αξιοπιστία. Το πρωί εξυμνούν τη δύναμη της γυναίκας να καταγγείλει περιστατικό βίας (βλ. Ζέτα Δούκα), το απόγευμα δίνουν βήμα σε αυτόν που καταγγέλλει δημιουργώντας ένα πάνελ εντυπώσεων. Και το σόου συνεχίζεται…
Πρυτάνεις, συγγραφείς, πρόσωπα που «χαίρουν εκτίμησης», τα μίντια που μέχρι χθες καταδίκαζαν και χλεύαζαν τον Ζακ Κωστόπουλο δίνοντας βήμα στους δολοφόνους του, αθωώνοντας τους μπάτσους, διαπομπεύοντας τις οροθετικές, που κάθε μέρα αναπαράγουν και προωθούν τα έμφυλα στερεότυπα ξαφνικά «σοκάρονται» με τις καταγγελίες κοκοποίησης. Σπεύδουν δήθεν να υποστηρίξουν τα θύματα βίας δείχνοντας το «συμπονετικό» πρόσωπό τους. Ανέβηκαν τα κλικς; Ξέπλυναν το παρελθόν τους; (σ.σ. τα μίντια) «Δεν ξέραμε, δεν είδαμε. Δεν μπορέσαμε να κάνουμε κάτι παραπάνω.» Τα συνήθη λόγια που ακούγονται από όσους συγκαλύπτουν διάφορα περιστατικά επί χρόνια. Κάπου εδώ σε πιάνει μια αηδία.
Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι μας περνάνε αδιάφορες οι καταγγελίες των διαφόρων γυναικών, ούτε αυτών που έχουν ένα βήμα παραπάνω στη δημόσια σφαίρα, ούτε όσων τολμούν να προβούν ακόμα και ύστερα από χρόνια σε ανώνυμες καταγγελίες. Ούτε ότι δεν έχουν αξία. Η στάση τους ίσως παροτρύνει κι άλλες γυναίκες να μιλήσουν ή έστω βοηθήσει να μπει ένα λιθαράκι στο να μη θεωρείται ντροπή να έχεις πέσει θύμα κακοποίησης. Αλλά αυτά τα περιστατικά δεν θα σταματήσουν να συμβαίνουν, αν δεν υπάρξει ρήξη με το υπάρχον σύστημα.
Κάποια χιλιόμετρα παραδίπλα, τις ίδιες μέρες που ξεδιπλώνεται εδώ ένα ιντερεντικό κίνημα με χάσταγκ #metoogreece στην κοντινή Γαλλία παίρνει διαστάσεις το #metooinceste όπου καταγγέλλουν συγγενικά τους πρόσωπα για αιμομιξία. Το πόσο σάπιο είναι το κράτος παντού φαίνεται, όταν παρόλες τις διαστάσεις που ‘χει πάρει αυτή η εξέλιξη η Γαλλία αποφάσισε με νέο νόμο – λίγες μέρες αφού η θετή κόρη γνωστού πολιτικού αναλυτή τον κατήγγειλε για σεξουαλική κακοποίηση – να μην θεωρείται έγκλημα, αν συνευρεθεί κάποιος ερωτικά με ανήλικο άνω των 13, καθώς θα θεωρείται ότι υπάρχει συναίνεση. Γιατί όχι; Ας «εκσυγχρονιστούμε» επιτέλους.
Με λίγα λόγια και χωρίς αυταπάτες για την κοινωνία στην οποία ζούμε προσπαθούμε με το να οργανωνόμαστε και να βρισκόμαστε μαζί με άλλες γυναίκες να παλεύουμε με τη λερναία Ύδρα. Είμαστε μαζί με τις γυναίκες που καταγγέλλουν αλλά και μ’ αυτές που δεν καταγγέλλουν γιατί δεν έχουν διασημότητα, χρήματα για δικηγόρους, ούτε το ψυχικό σθένος για να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους. Βρισκόμαστε μαζί στον δρόμο, ονειρευόμαστε μαζί και πολεμάμε για την ελευθερία όχι μόνο τη δική μας αλλά όλων των καταπιεσμένων. Σηκώνουμε τη σημαία μας και χαμογελάμε γιατί ξέρουμε ότι όπου κι αν βρισκόμαστε σε αυτόν τον πλανήτη δεν είμαστε μόνες, αλλά μαζί με τις αδελφές και τους αδελφούς μας θα τον τσακίσουμε αυτόν τον κόσμο.
*Εικόνα από την έκθεση Radical Women: Latin American Art, 1960-1985, η οποία εκτέθηκε στην πρώτη ολοκληρωμένη έκθεση που εξερεύνησε τις πρωτοποριακές καλλιτεχνικές πρακτικές της Λατινικής Αμερικής και των λατίνων γυναικών κατά τη διάρκεια μιας ταραχώδους και μεταμορφωτικής περιόδου στην ιστορία της Αμερικής και στην ανάπτυξη της σύγχρονης τέχνης.