Σαν σήμερα, 29 Μάη 1830, γεννιέται η Louise Michel στο κάστρο Βρονκούρ της Γαλλίας, στο οποίο η μητέρα της εργαζόταν ως υπηρέτρια. Αναρχική, επαναστάτρια και αγωνίστρια της Παρισινής Κομμούνας, πρωτοπόρα της γυναικείας χειραφέτησης, δασκάλα, παιδαγωγός, ποιήτρια, και ρήτορας η Louise Michel αφιέρωσε τη ζωή της στον αγώνα ενάντια στο κράτος και την εκμετάλλευση, στον αγώνα για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας ισότητας και ελευθερίας.
Το 1850 εγκαταστάθηκε στο Σομών και ξεκίνησε τις σπουδές της στην παιδαγωγική ακαδημία. Δύο χρόνια αργότερα άρχισε να δουλεύει ως δασκάλα σε ιδιωτικό σχολείο της περιοχής Audeloncourt. Κατά την περίοδο εκείνη εφάρμοσε παιδαγωγικές μεθόδους πρωτοπόρες για την εποχή. Ο τρόπος όμως διδασκαλίας της ενόχλησε μεγάλη μερίδα γονέων, οι οποίοι και στράφηκαν εναντίον της. Έπειτα και για δυο χρόνια δίδαξε σε ένα σχολείο θηλέων που ίδρυσε με τη φίλη της Julie Longchamp.
Tο 1856 μετακόμισε στο Παρίσι, βρήκε δουλειά ως δασκάλα ενώ παράλληλα επικεντρώθηκε στην ποίηση και στο διάβασμα. Στο Παρίσι άρχισε να παρατηρεί και να αντιλαμβάνεται τις ταξικές ανισότητες και την αδικία που επικρατούσαν. Την εποχή αυτή είναι που ήρθε σε επαφή με τα πλέον φτωχά και εξαθλιωμένα κοινωνικά στρώματα του Παρισιού και ως εκ τούτου να αμφιβάλλει για τον τρόπο που ήταν οργανωμένη η κοινωνία. Άρχισε να βοηθάει ανθρώπους που βρίσκονταν σε ανάγκη και να παρακολουθεί πολιτικές συγκεντρώσεις, γνωρίζοντας έτσι σημαντικούς επαναστάτες της περιόδου.
Στις 14 Ιούλη του 1870, ξεσπά ο Γαλλοπρωσικός πόλεμος. Η Louise Michel προσπάθησε να βοηθήσει τους μαθητές της, ενώ παράλληλα ανέπτυξε έντονη πολιτική δράση. Συνέβαλε στην «Επιτροπή Επαγρύπνησης του 18ου Διαμερίσματος» και συνελήφθη για πρώτη φορά, εξαιτίας της θέσης της ενάντια στον αφοπλισμό του λαού που διέταξε η κυβέρνηση. Τον Δεκέμβρη του ίδιου έτους συνελήφθη εκ νέου. Τον Γενάρη 1871 οι Πρώσοι κατέλαβαν το Παρίσι και επέτρεψαν στους Γάλλους να σχηματίσουν κυβέρνηση, στην οποία κυριάρχησαν οι μοναρχικοί, επιχειρώντας παράλληλα να συλλάβουν τους δημοκρατικούς. Στις 18 Μάρτη 1871 ξεκινά η Παρισινή Κομμούνα με τον λαό του Παρισιού να εξεγείρεται.
Η Louise Michel έδωσε όλον της τον εαυτό για την υπεράσπιση της Κομμούνας, κατά την οποία οι εξεγερμένοι προσπάθησαν να αντικαταστήσουν την αστική κυβέρνηση και τους παλιούς θεσμούς και να εγγυηθούν οι ίδιοι την ισότητα και την ελευθερία για τους εαυτούς τους. Αγωνίστηκε στα οδοφράγματα της Παρισινής Κομμούνας, εργάστηκε ως νοσοκόμα, ενώ δημιούργησε την «Ένωση Γυναικών για την Άμυνα του Παρισιού και τη Φροντίδα των Πληγωμένων». Όταν έπεσε Κομμούνα ξεκίνησαν οι μαζικές σφαγές χιλιάδων ανθρώπων και μέσα σε αυτό το πλαίσιο η Louise Michel παραδόθηκε στις αρχές με αντάλλαγμα την ελευθερία της μητέρας της.
Η κυβέρνηση των Βερσαλλιών την οδήγησε σε δίκη, στην οποία υπερασπίστηκε τη συμμετοχή της στην Κομμούνα και τις πεποιθήσεις της. Τον Δεκέμβρη 1871 καταδικάστηκε σε ισόβια εξορία στο νησί της Νέας Καληδονίας. Τον Αύγουστο 1873 ξεκίνησε το ταξίδι της εξορίας της, κατά τη διάρκεια του οποίου ήρθε σε επαφή με την εξόριστη αναρχική Natalie Lemel. Μέσα από τους δεσμούς φιλίας τους η Louise Michel γνώρισε σε βάθος τον αναρχισμό. Παράλληλα το 1875 ήρθε σε επαφή με τους αυτόχθονες κατοίκους της Νέας Καληδονίας, τους Κανάκ, με τους οποίους ανέπτυξε σχέσεις αλληλοσεβασμού και εμπιστοσύνης, ενώ παράλληλα τους δίδαξε γραφή και ανάγνωση. Υποστήριξε ενεργά τον αγώνα που διεξήγαγαν οι Κανάκ ενάντια στη γαλλική αποικιοκρατία και τον ρατσισμό.
Τον Νοέμβρη 1880, μετά από αμνηστία της γαλλικής κυβέρνησης προς τους κρατούμενους που συμμετείχαν στην Παρισινή Κομμούνα, η Louise Michel επιστρέφει στη Γαλλία, με ένα πλήθος 10.000 ανθρώπων να την υποδέχονται. Την περίοδο που ακολουθεί, συμμετέχει σε πολλές συγκεντρώσεις, αρθρογραφεί και δίνει ομιλίες σχετικά με τη σημασία των απεργιών, τον αναρχισμό και την Κοινωνική Επανάσταση. Παράλληλα βοηθάει όσους επέστρεψαν από την εξορία και βρίσκονταν στο φάσμα της ανέχειας.
Το 1881 συμμετείχε στο Διεθνές Αναρχικό Συνέδριο του Λονδίνου. Το 1882 συνελήφθη εκ νέου και φυλακίστηκε για δυο εβδομάδες. Μετά την απελευθέρωσή της συνέχισε τη δράση της και άρχισε να δίνει ομιλίες σε διάφορες χώρες. Στις 9 Μάρτη 1883, διοργάνωσε μια διαδήλωση στο Παρίσι, κατά τη διάρκεια της οποίας κόσμος απαλλοτρίωσε καρβέλια ψωμιού από φούρνους, με αποτέλεσμα η αστυνομία να στοχοποιήσει την ίδια. Συνελήφθη πάλι και καταδικάστηκε σε έξι χρόνια φυλάκισης, ενώ το 1886 της δόθηκε χάρη και αποφυλακίστηκε. Στη διαδήλωση αυτή είχε εμφανιστεί να κρατάει για πρώτη φορά τη Μαύρη Σημαία της αναρχίας, ως σύμβολο του πένθους για τους εκτελεσμένους της Κομμούνας.
Το 1890 εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο και ήρθε σε επαφή με τους αναρχικούς κύκλους της περιοχής. Άρχισε να διδάσκει και να δίνει διαλέξεις. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της συμμετείχε σε πολιτικές συγκεντρώσεις και συνέδρια, μιλούσε για τον αναρχισμό και την αναγκαιότητα της Κοινωνικής Επανάστασης. Η αναρχική επαναστάτρια Louise Michel άφησε την τελευταία της πνοή στις 9 Γενάρη 1905 στη Μασσαλία. Η κηδεία της μετατράπηκε σε μαζική συγκέντρωση χιλιάδων αγωνιστών.
*
"Δεν επιθυμώ να υπερασπιστώ τον εαυτό μου, δεν επιθυμώ να με υπερασπιστούν. Ανήκω πλήρως στην κοινωνική επανάσταση και δηλώνω ότι αναλαμβάνω την πλήρη ευθύνη για όλες μου τις πράξεις. Την αποδέχομαι πλήρως και χωρίς επιφυλάξεις.
Με κατηγορείτε ότι συμμετείχα στη δολοφονία των στρατηγών; Σε αυτό θα απαντούσα Ναι, αν ήμουν στη Μονμάρτη όταν ήθελαν να πυροβολήσουν τον λαό. Δεν θα δίσταζα να πυροβολήσω εγώ η ίδια εναντίον εκείνων που έδωσαν τέτοιες εντολές. Αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί πυροβολήθηκαν ενώ ήταν αιχμάλωτοι και θεωρώ αυτή την ενέργεια ως απροκάλυπτη δειλία.
Όσο για την πυρπόληση του Παρισιού, ναι, συμμετείχα σε αυτήν. Ήθελα να αντιταχθώ στον εισβολέα από τις Βερσαλλίες με ένα φράγμα από φλόγες. Δεν είχα συνεργούς σε αυτή την ενέργεια. Ενήργησα με δική μου πρωτοβουλία.
Μου λένε πως είμαι συνεργός της Κομμούνας. Φυσικά, ναι, από τη στιγμή που η Κομμούνα επιζητούσε περισσότερο από κάθετι άλλο την Κοινωνική Επανάσταση, και εφόσον η Κοινωνική Επανάσταση είναι η πιο φλογερή μου επιθυμία. Και κάτι παραπάνω, έχω την τιμή να είμαι μια από τους υποκινητές της Κομμούνας, η οποία παρεπιπτόντως δεν είχε καμία σχέση -απολύτως τίποτα, ως γνωστόν – με δολοφονίες και εμπρησμούς. Εγώ που ήμουν παρούσα σε όλες τις συνεδριάσεις στο Δημαρχείο, δηλώνω ότι δεν τέθηκε ποτέ θέμα δολοφονίας ή εμπρησμού.
Θέλετε να ξέρετε ποιοί είναι πραγματικά ένοχοι; Είναι οι πολιτικοί. Και ίσως αργότερα να χυθεί φως σε όλα αυτά τα γεγονότα για τα οποία σήμερα φαίνεται φυσικό να κατηγορούνται όλοι οι παρτιζάνοι της Κοινωνικής Επανάστασης…
Αλλά γιατί να υπερασπιστώ τον εαυτό μου; Έχω ήδη δηλώσει ότι αρνούμαι να το κάνω. Είστε άντρες που θα με κρίνετε. Κάθεστε μπροστά μου χωρίς μάσκα. Είστε άντρες και εγώ είμαι απλώς μια γυναίκα, κι όμως σας κοιτάζω στα μάτια. Ξέρω πολύ καλά ότι όλα όσα θα μπορούσα να πω δεν θα κάνουν την παραμικρή διαφορά στην ποινή σας. Λοιπόν, μια τελευταία λέξη πριν καθίσω. Δεν θέλαμε ποτέ τίποτα άλλο παρά τον θρίαμβο των μεγάλων αρχών της επανάστασης. Το ορκίζομαι στους μάρτυρες μας που έπεσαν στο Satory, στους μάρτυρές μας που τους επαινώ δυνατά, και που μια μέρα θα πάρουν την εκδίκησή τους.
Για άλλη μια φορά ανήκω σε εσάς. Κάντε με μένα ό,τι θέλετε. Πάρτε μου τη ζωή αν θέλετε. Δεν είμαι η γυναίκα που θα διαφωνήσει μαζί σας ούτε για μια στιγμή...
Αυτό που διεκδικώ από εσάς, εσάς που αυτοαποκαλείστε Πολεμικό Συμβούλιο, που κάθεστε ως δικαστές μου, που δεν μεταμφιέζεστε σε Επιτροπή Χάριτος, εσείς που είστε στρατιωτικοί και εκδίδετε την κρίση σας ενώπιον όλων, είναι το Satory όπου οι αδελφοί μας ήδη έχουν πέσει.
Πρέπει να αποκοπώ από την κοινωνία. Σας το είπαν να το κάνετε. Λοιπόν, ο Επίτροπος της Δημοκρατίας έχει δίκιο. Επειδή, καθώς φαίνεται, κάθε καρδιά που λαχταρά την ελευθερία έχει δικαίωμα μόνο σε μια σφαίρα, διεκδικώ κι εγώ το μερίδιό μου. Αν με αφήσετε να ζήσω, δεν θα σταματήσω ποτέ να κραυγάζω για εκδίκηση, και θα εκδικηθώ τους αδελφούς μου καταγγέλλοντας τους δολοφόνους στην Επιτροπή Χάριτος...
Τελείωσα. Αν δεν είστε δειλοί, σκοτώστε με!"
"In Defence of the Commune", Louise Michel, 1871
*
"Είμαι αναρχική επειδή μόνο η αναρχία, μέσω της ελευθερίας και της δικαιοσύνης που βασίζονται στα ίσα δικαιώματα, θα κάνει την ανθρωπότητα ευτυχισμένη, και επειδή η αναρχία είναι η πιο υπέροχη ιδέα που μπορεί να φανταστεί ο άνθρωπος.
[…]
Έγινα οριστικά αναρχική όταν με έστειλαν στη Νέα Καληδονία, με ένα κρατικό πλοίο, για να με κάνουν να μετανοήσω που αγωνίστηκα για την ελευθερία. Εγώ και οι σύντροφοί μου κρατηθήκαμε σε κλουβιά σαν λιοντάρια ή τίγρεις για τέσσερις μήνες. Δεν βλέπαμε τίποτα άλλο παρά ουρανό και νερό, με πού και πού το λευκό πανί ενός πλοίου στον ορίζοντα, σαν φτερό πουλιού στον ουρανό. Αυτή η εντύπωση και το απέραντο ήταν συντριπτικά. Είχαμε πολύ χρόνο να σκεφτούμε στο πλοίο, και συγκρίνοντας συνεχώς πράγματα, γεγονότα και ανθρώπους• έχοντας δει τους φίλους μου από την Κομμούνα, που ήταν έντιμοι, στη δουλειά, και που ήξεραν μόνο πώς να ρίξουν τη ζωή τους στον αγώνα, τόσο πολύ που φοβόντουσαν να κάνουν κακό• κατέληξα γρήγορα στο συμπέρασμα ότι οι έντιμοι άνθρωποι στην εξουσία είναι ανίκανοι, και ότι οι ανέντιμοι είναι τέρατα• ότι είναι αδύνατο να συνδυάσουμε την ελευθερία με την εξουσία, και ότι μια επανάσταση που έχει ως στόχο οποιαδήποτε μορφή διακυβέρνησης θα ήταν απλώς μια αυταπάτη αν έπεφταν μόνο λίγοι θεσμοί, επειδή όλα είναι δεμένα από άφθαρτες αλυσίδες στον παλιό κόσμο, και όλα πρέπει να ξεριζωθούν από τα θεμέλια για να γίνει ο νέος κόσμος ευτυχισμένος και ελεύθερος κάτω από έναν ελεύθερο ουρανό.
Ο αναρχισμός είναι σήμερα ο σκοπός που επιδιώκει να επιτύχει η πρόοδος, και όταν τον επιτύχει, θα κοιτάξει από εκεί προς την άκρη ενός νέου ορίζοντα, ο οποίος και πάλι, μόλις επιτευχθεί, θα αποκαλύψει έναν άλλο, και ούτω καθεξής, αφού η πρόοδος είναι αιώνια.
Πρέπει να αγωνιστούμε όχι μόνο με θάρρος αλλά και με λογική• ώστε οι απόκληρες μάζες, που ποτίζουν κάθε βήμα προόδου με το αίμα τους, να μπορέσουν επιτέλους να επωφεληθούν από τον υπέρτατο αγώνα που σύντομα θα ξεκινήσει η ανθρώπινη λογική μαζί με την απελπισία. Είναι απαραίτητο να αποκαλυφθεί το αληθινό ιδανικό, μεγαλειώδες και ομορφότερο από όλες τις προηγούμενες μυθοπλασίες. Και αν αυτό το ιδανικό είναι ακόμα μακριά, αξίζει να πεθάνουμε γι' αυτό.
Γι' αυτό είμαι αναρχική."
"Why I Am an Anarchist", Louise Michel, Μάρτης 1896
*
[…] Αν είναι να βαδίσουμε, αδέλφια, στο μαύρο κοιμητήρι,
πετάξτε στην αδελφή σας, τελευταία ελπίδα,
ένα κόκκινο γαρύφαλλο ανθισμένο.
Σαν ξυπνούσανε τα πλήθη,
τις μέρες τις στερνές της Αυτοκρατορίας,
ήταν το δικό σας χαμόγελο, αδέλφια, κόκκινο γαρύφαλλο
που μας έλεγε ότι όλα γεννιούνται από την αρχή.
Σήμερα πια, ανθίστε στη σκιά των θλιμμένων φυλακών.
Εμπρός, ανθίστε μέσα στο ζόφο της αιχμαλωσίας,
και πέστε σ' όλους ότι αληθινά τους αγαπάμε.
Πέστε τους ότι, μέσα από το φεύγα του καιρού,
όλα ανήκουνε στο μέλλον•
Και πως ο βλοσυρός δυνάστης
έχει πιο σίγουρη θανή, παρά ο σκλαβωμένος.
Απόσπασμα από το ποίημα "Τα κόκκινα γαρύφαλλα", το οποίο γράφτηκε από τη Louise Michel όσο βρισκόταν έγκλειστη στις φυλακές των Βερσαλλιών, αφιερωμένο στον Κομμουνάρο Théophile Ferré, που εκτελέστηκε τον Νοέμβριο του 1871.
Πηγές: lib.com, anarchist library