Απρίλιος 2021
Το ημερολόγιο; Ένα ξημέρωμα του τέταρτου μήνα. Η γεωγραφία; Τα βουνά του νοτιοανατολικού Μεξικού. Μια ξαφνική σιγή επιβάλλεται στους γρύλλους, στο σποραδικό και μακρινό γάβγισμα των σκυλιών, στο αντιλάλημα της μουσικής μαρίμπα. Εδώ, στα έγκατα των λόφων, ακούγεται κάτι που μοιάζει περισσότερο με ψίθυρο παρά με ροχαλητό. Αν δεν ήμασταν εκεί που είμαστε, θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς ότι ο ψίθυρος είναι ένα μουρμούρισμα της ανοιχτής θάλασσας. Όχι τα κύματα που σκάνε στην ακτή, στην παραλία, στα απόκρημνα βράχια με τις ακανόνιστες χαράδρες. Όχι, είναι κάτι άλλο, κάτι παραπάνω. Και τότε… ένα παράπονο μακρύ και μια δόνηση αιφνίδια, σύντομη.
Το βουνό υψώνεται. Σηκώνει, ντροπαλά, λίγο τη φούστα. Όχι χωρίς κόπο, ξεκολλά τα πόδια του από τη γη. Κάνει το πρώτο βήμα με μια χειρονομία πόνου. Τώρα, ματώνουν τα πέλματα αυτού του μικρού βουνού, του τόσο μακρινού από χάρτες, τουριστικούς προορισμούς και καταστροφές. Αλλά εδώ υπάρχει μια συνενοχή, έτσι μια αναχρονιστική βροχή του πλένει τα πόδια και, με λάσπη, του θεραπεύει τις πληγές.
«Πρόσεχε κόρη (σμ: το βουνό είναι γένους θηλυκού στα ισπανικά)», του λέει η μάνα Ceiba[i] . »Θάρρος», λέει το huapac[ii], σα να μίλαγε στον εαυτό του. Το πουλί tapacamino το οδηγεί. »Στην ανατολή» φίλη μου, »στην ανατολή» λέει στο βουνό πηδώντας από τη μια πλευρά στην άλλη.
Φορώντας δέντρα, πουλιά και πέτρες, το βουνό περπατά. Και στο πέρασμά του, πιάνονται στις άκρες της φούστας του, άντρες, γυναίκες, εκείνοι που δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο, νυσταγμένα αγόρια και κορίτσια. Σκαρφαλώνουν στη μπλούζα του, στεφανώνουν τις άκρες των μαστών του, συνεχίζουν προς τους ώμους του, και φτάνοντας πλέον στην κόμη του ξυπνούν.
Στα ανατολικά, ο ήλιος, που μόλις έχει σκάσει στον ορίζοντα, σταματά για λίγο τον πεισματάρικο και καθημερινό του γύρο. Του φάνηκε ότι είδε ένα βουνό, στεφανωμένο με ανθρώπους, να περπατά. Αλλά πέρα από τον ήλιο και τα λίγα γκρίζα σύννεφα ξεχασμένα από τη νύχτα, κανείς εδώ δε μοιάζει να εκπλήσσεται.
»Έτσι ήταν γραμμένο», λέει ο γερό Antonio, ενώ ακονίζει τη δίκοπη ματσέτα, και η Doña Juanita συγκατανεύει με αναστεναγμό.
Στη φωτιά μυρίζει καφέ και ψημένο καλαμπόκι. Στο κοινοτικό ραδιόφωνο ακούγεται μια κούμπια. Οι στίχοι μιλούν για έναν θρύλο απίθανο: ένα βουνό που πλέει κόντρα στο ρεύμα της ιστορίας.
–*–
Εφτά άτομα, εφτά ζαπατίστας, συγκροτούν το ναυτικό τμήμα της αντιπροσωπείας που θα επισκεφθεί την Ευρώπη. Τέσσερις είναι γυναίκες, δύο είναι άντρες και ένασμια είναι άλλοση. 4,2,1. Η μοίρα 421 έχει ήδη στρατοπεδεύσει στο λεγόμενο: «Ζαπατιστικό Κέντρο Ναυτικής- Χερσαίας Εκπαίδευσης», που βρίσκεται στο Σπορείο Comandanta Ramona, στη ζώνη, Tsotz Choj (Τσοτς Τσοχ).
Δεν ήταν εύκολο. Ήταν μάλλον βασανιστικό. Για να φτάσουμε στο συγκεκριμένο ημερολόγιο, έπρεπε να αντιμετωπίσουμε αντιρρήσεις, συμβουλές, αποθάρρυνση, εκκλήσεις για μέτρο και σωφροσύνη, ξεκάθαρα σαμποτάζ, ψέματα, αγένειες, λεπτομερή απαρίθμηση των δυσκολιών, κουτσομπολιά και προσβολές, και μια φράση επαναλαμβανόμενη έως αηδίας: »Αυτό που θέλετε να κάνετε είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο». Και, φυσικά, να μας λένε, να μας διατάζουν, τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουμε. Όλα αυτά και στις δύο πλευρές του ωκεανού.
Φυσικά, πέραν αυτών, και τα εμπόδια της ανώτατης κυβέρνησης και της αδαούς, ανόητης και ρατσιστικής γραφειοκρατίας της.
Αλλά για όλα αυτά θα σας μιλήσω σε μια άλλη περίσταση. Τώρα πρέπει να σας διηγηθώ λίγο για τη υπέροχη ναυτική αντιπροσωπεία μας.
Οι 4 γυναίκες, οι δυο άντρες και οη ένασμια άλλοση είναι ανθρώπινα όντα. Τ@ς κάναμε Τuring Τest, με κάποιες τροποποιήσεις, που θεώρησα κατάλληλες, για να αποκλειστεί ότι, κάποι@ από αυτ@ς ή όλ@, είναι κάποιου είδους κυβερνο-οργανισμός, ένα ρομπότ δηλαδή, ικανό να χορεύει την κούμπια του Σαπίτο λαθεύοντας στα βήματα. Πράγματι, τα εφτά όντα ανήκουν στην ανθρώπινη φυλή.
Οι εφτά έχουν γεννηθεί στην ήπειρο που αποκαλείται »Αμερική», και το γεγονός ότι μοιράζονται πόνους και οργή με άλλους αυτόχθονες λαούς αυτής της πλευράς του ωκεανού, τους καθιστά Λατινοαμερικάνους. Είναι, επίσης εκ γενετής μεξικάνοι, απόγονοι των αυτοχθόνων λαών μάγιας, σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις των οικογενειών, των γειτόνων και των γνωστών τους. Είναι επίσης ζαπατίστας με έγγραφα πιστοποιημένα από τους αυτόνομους δήμους και τα Συμβούλια Καλής Διακυβέρνησης. Δεν τους βαραίνουν εγκλήματα και δεν τους έχει επιβληθεί καμία ποινή. Ζουν, εργάζονται, αρρωσταίνουν, θεραπεύονται, αγαπούν, παύουν να αγαπούν, γελάνε, κλαίνε, θυμούνται, ξεχνούν, παίζουν, σοβαρεύουν, κρατούν σημειώσεις, βρίσκουν δικαιολογίες, εν ολίγοις, ζουν στα βουνά του Νοτιοανατολικού Μεξικού, στην Τσιάπας, Μεξικό, Λατινική Αμερική, Αμερική, Πλανήτη Γη και τα λοιπά….
Επιπλέον οι 7 προσφέρθηκαν εθελοντικά να κάνουν το ταξίδι δια θαλάσσης- κάτι που δεν προκαλεί πολύ ενθουσιασμό στο ευρύ φάσμα των ζαπατίστας όλων των ηλικιών. Που πάει να πει, για να το πω πιο καθαρά, ότι κανείς δεν ήθελε να ταξιδέψει με πλοίο. Πόσο συνέβαλε σε αυτό η εκστρατεία τρόμου που ξεκίνησε η Esperanza και όλη η παρέα της Defensa Zapatista και που συμπυκνώνεται στον περίφημο αλγόριθμο: » όλ@ θα πεθάνουν άθλια»; Δεν ξέρω. Αλλά το γεγονός ότι νικήσαμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συμπεριλαμβανομένου του whatsapp, παρόλο που δεν υπήρχε κανένα τεχνολογικό πλεονέκτημα (χωρίς καν το αγροτικό σήμα κινητής τηλεφωνίας), με παρακίνησε να βάλω κι εγώ λιθαράκι μου – κόκκο άμμου παραλίας.
Έτσι λοιπόν, κινούμενος από τη συμπάθειά μου στη παρέα της Defensa Zapatista, ζήτησα την άδεια από τον SubMoy να μιλήσω στην αντιπροσωπεία που, εν μέσω κραυγών, τσιριγμάτων και παιδικών γέλιων, προετοιμαζόταν για την εισβολή που δεν είναι εισβολή… καλά, εντάξει, ναι είναι, αλλά είναι, ας πούμε, συναινετική. Κάτι σαν σαδο-μαζοχιστικός διεθνισμός, που φυσικά δε θα ιδωθεί με καλό μάτι από την ορθοδοξία – πρωτοπορία, αυτήν που, ως οφείλει, είναι τόσο μπροστά από τις μάζες που κανείς δεν μπορεί να την δει.
Εμφανίστηκα στη συνέλευση και, με την καλύτερη τραγική μου έκφραση, τους είπα φρικτά πράματα για την ανοιχτή θάλασσα: τα ατέλειωτα «ξερνοβολήματα», τη μονότονη απεραντοσύνη του ορίζοντα, τη φτωχή σε καλαμπόκι διατροφή, χωρίς ποπ κορν και – τρόμος!- χωρίς τη σάλτσα Βαλεντίνα, τον εγκλεισμό με άλλους ανθρώπους για κάμποσες βδομάδες- με τους οποίους, τις πρώτες ώρες, ανταλλάσσεις χαμόγελα και φροντίδες και λίγο αργότερα βλέμματα που σκοτώνουν. Περιέγραψα επίσης, με κάθε λεπτομέρεια, τρομερές καταιγίδες και άγνωστες απειλές. Αναφέρθηκα στο Κράκεν και, λόγω λογοτεχνικής επίγευσης, τους μίλησα για μια γιγάντια λευκή φάλαινα που, οργισμένη, αναζητούσε κάποιον για να του αρπάξει το πόδι, πράγμα το οποίο θα στερούσε από το θύμα ένα ευπρεπή ρόλο ακόμα και στην πιο αργή cumbia. Ήταν ανώφελο. Και πρέπει να σας ομολογήσω, με την περηφάνεια του φύλου μου βαριά πληγωμένη, ότι ήταν γυναίκες κυρίως εκείνες που είπαν: »Με πλοίο!», όταν τους παρουσίαζα την επιλογή ταξιδιού δια θαλάσσης ή δια αέρος.
Οπότε δεν καταγράφηκαν μόνο 7, ούτε 10, ούτε 15, αλλά πάνω από 20! Μέχρι και η μικρή Βερόνικα, τριών χρονών, γράφτηκε όταν άκουσε την ιστορία της φάλαινας-δολοφόνου. Ναι, ακατανόητο. Αλλά αν την γνωρίσετε (τη μικρή, όχι τη φάλαινα) θα την λυπηθείτε. Τη φάλαινα, δηλαδή τον Μόμπυ Ντικ θα λυπηθείτε.
Γιατί λοιπόν μόνο 7; Εντάξει, θα μπορούσα να σας μιλήσω για τα 7 σημεία του ορίζοντα (το μπρος, το πίσω, τη μία πλευρά, την άλλη πλευρά, το κέντρο, το πάνω και το κάτω ), τους 7 πρώτους θεούς αυτούς που γέννησαν τον κόσμο, και πάει λέγοντας. Αλλά η αλήθεια είναι ότι πέρα από σύμβολα και αλληγορίες, το νούμερο οφείλεται στο ότι η πλειοψηφία δεν έχει αποκτήσει ακόμα διαβατήριο και ακόμα παλεύει να το καταφέρει Θα σας μιλήσω αργότερα γι’ αυτό.
Εντάξει, αλλά εσάς σίγουρα δε σας ενδιαφέρουν αυτά τα προβλήματα. Εσείς αυτό που θέλετε είναι να γνωρίζετε ποι@ς θα πλεύσουν με »Το βουνό-la Montana», θα διασχίσουν τον Ατλαντικό ωκεανό και θα εισβάλλουν …εεε.. θα επισκεφθούν, ήθελα να πω, την Ευρώπη. Εδώ λοιπόν βάζω τις φωτογραφίες τους και ένα πολύ σύντομο βιογραφικό τους:
Lupita (Λουπίτα): 19 χρονών. Γεννημένη στο Μεξικό. Tzotzil (τσοτσίλ) από τα Altos (Υψίπεδα) της Chiapas. Μιλάει τη μητρική της γλώσσα, τα τzotzil (τσοτσίλ), και τα καστιλιάνικα με ευχέρεια. Ξέρει να διαβάζει και να γράφει. Υπήρξε τοπική συντονίστρια νέων, περιφερειακή συντονίστρια νέων και τοπική διαχειρίστρια συλλογικής εργασίας. Μουσική που της αρέσει: pop, ρομαντική, κούμπιας, μπαλάντες, ηλεκτρονική, ραπ, χιπ χοπ, μουσική των Άνδεων, κινέζικη μουσική, επαναστατικά τραγούδια, κλασική μουσική, ροκ της δεκαετίας του 80 (έτσι είπαν), μαριάτσι, παραδοσιακή μουσική από το χωριό της… και ρεγκετόν (σημείωση του συντάκτη: αν αυτό εδώ δεν είναι «ένας κόσμος που χωράνε πολλοί κόσμοι», τότε δεν ξέρω τι είναι. Τέλος της σημείωσης). Αγαπημένα χρώματα: μαύρο, κόκκινο, κερασί και καφέ. Εμπειρία στη θάλασσα: όταν ήταν μικρή ταξίδεψε με βάρκα. Προετοιμάστηκε έξι μήνες, για να είναι στην αποστολή. Εθελόντρια για να ταξιδέψει με πλοίο στην Ευρώπη. Κατά τον διάπλου, θα εργαστεί ως Tercia Compa[iii].
Carolina (Καρολίνα): 26 χρονών. Γεννημένη στο Μεξικό. Με καταγωγή Tzotzil (Τσοτσίλ) από τα Altos (Υψίπεδα) της Chiapas, τώρα Tzeltal (Τσελτάλ) της ζούγκλας Lacandona. Μιλάει τη μητρική της γλώσσα, τα tzotzil, καθώς και tzeltal και καστιλιάνικα, με ευχέρεια. Ξέρει να διαβάζει και να γράφει. Ανύπαντρη μητέρα ενός κοριτσιού 6 ετών. Η μητέρα της τη βοηθά στη φροντίδα του παιδιού. Υπήρξε συντονίστρια του »σαν γυναίκες που είμαστε» και μαθήτρια σεμιναρίων κτηνιατρικής. Σήμερα είναι Διοικήτρια στην οργανωτικο-πολιτική ζαπατιστική διοίκηση. Μουσική που της αρέσει: ποπ, ρομαντική, cumbias, ροκ του 80 (έτσι είπαν), gruperas[iv] και επαναστατικά τραγούδια. Αγαπημένα χρώματα: κρεμ, μαύρο και κερασί. Εμπειρία στη θάλασσα: ταξίδεψε μια φορά με βάρκα. Προετοιμάστηκε έξι μήνες για την αποστολή. Είναι εθελόντρια για το ταξίδι με πλοίο στην Ευρώπη.
(Ximena) Χιμένα: 25 ετών. Γεννημένη στο Μεξικό. Cho´ol (Τσοολ), από το βορά της Chiapas. Μιλάει τη μητρική της γλώσσα, τα cho´ol (τσοολ) και τα καστιλιάνικα, με ευχέρεια. Ξέρει να διαβάζει και να γράφει. Ανύπαντρη μητέρα ενός εξάχρονου κοριτσιού. Η μητέρα της τη βοηθά στη φροντίδα του παιδιού. Υπήρξε συντονίστρια νέων και τώρα είναι Διοικήτρια στην οργανωτικο-πολιτική ζαπατιστική διοίκηση. Μουσική που της αρέσει: cumbias, τροπική, ρομαντική, επαναστατική, rock των 80s (έτσι είπαν), ηλεκτρονική και rancheras. Αγαπημένα χρώματα: μωβ, μαύρο και κόκκινο. Eμπειρία στη θάλασσα: Κάποια φορά ταξίδεψε με βάρκα. Προετοιμάστηκε έξι μήνες για να συμμετέχει στην αποστολή. Εθελόντρια στο ταξίδι με πλοίο για την Ευρώπη. Δεύτερη στη διοίκηση της θαλάσσιας αποστολής, μετά τον Darío (Νταρίο).
Yuli (Γιούλη): 37 χρονών. Θα γίνει 38, το Μάιο, μεσοπέλαγα. Με καταγωγή Tojolabal (Τοχολαμπάλ), από την περιφέρεια Selva Fronteriza, τώρα Tzeltal (Τσελτάλ) της ζούγκλας Lacandona. Μιλάει τα καστιλιάνικα με ευχέρεια. Ξέρει να διαβάζει και να γράφει. Είναι μητέρα δυο πλασμάτων: ενός κοριτσιού 12 ετών και ενός αγοριού 6 ετών. Ο σύντροφός της τη στηρίζει φροντίζοντας τα παιδιά τους. Ο σύντροφός της είναι tzeltal (τσελτάλ), οπότε αγαπιούνται, τσακώνονται και ξαναγαπιούνται στα καστιλιάνικα. Ήταν λειτουργός εκπαίδευσης, εκπαιδεύτρια (προετοιμάζουν τ@ς λειτουργούς εκπαίδευσης) και συντονίστρια της τοπικής συλλογικότητας. Μουσική που της αρέσει: ρομαντική, gruperas , cumbias, vallenato[v], ροκ, επαναστατικά τραγούδια, ποπ, τροπική, rancheras, ροκ των 80s (έτσι είπαν), μαρίμπα. Αγαπημένα χρώματα: μαύρο, καφέ και κόκκινο. Μηδενική εμπειρία στη θάλασσα. Προετοιμάστηκε έξι μήνες για την αποστολή. Εθελόντρια για το ταξίδι με πλοίο στην Ευρώπη.
Bernal (Μπερνάλ): 57 ετών. Tojolabal (Τοχολαμπάλ) από την περιφέρεια Selva Fronteriza. Μιλά τη μητρική του γλώσσα, τα tojolabal (τοχολομπάλ) και τα καστιλιάνικα, με ευχέρεια. Ξέρει να διαβάζει και να γράφει. Πατέρας 11 παιδιών: Το μεγαλύτερο είναι 30 χρονών και το μικρότερο 6. Η οικογένειά του τον βοηθά φροντίζοντας τα παιδιά. Υπήρξε πολιτοφύλακας, τοπικός υπεύθυνος, δάσκαλος στην ζαπατιστικό μικρό σχολείο[vi] και μέλος του Συμβουλίου Καλής Διακυβέρνησης. Μουσική που του αρέσει: rancheras, cumbias, μουσικό huichol (ουϊτσόλ), επαναστατικά και μαρίμπα. Αγαπημένα χρώματα: το μπλε, μαύρο, γκρι και καφέ. Εμπειρία στη θάλασσα: πιρόγα και βάρκα. Προετοιμάστηκε έξι μήνες για την αποστολή. Εθελοντής για το ταξίδι με πλοίο στην Ευρώπη.
Darío (Νταρίο): 47 ετών. Cho´ol (Τσοολ) από το βορά της Chiapas. Μιλάει την μητρική του γλώσσα, τα cho´ol (τσο’ολ) και τα καστιλιάνικα με ευχέρεια. Πατέρας τριών παιδιών: ένα 22 ετών, το άλλο 9 και η μικρότερη 3. Το αγόρι και το κορίτσι θα ταξιδέψουν με τη μητέρα τους στην Ευρώπη, αεροπορικώς, τον Ιούλιο. Υπήρξε πολιτοφύλακας, τοπικός υπεύθυνος, περιφερειακός υπεύθυνος και τώρα είναι Διοικητής στην στην οργανωτικο-πολιτική ζαπατιστική διοίκηση. Μουσική που του αρέσει: rancheras από το Bertín (Μπερτίν) και το Lalo (Λάλο), τροπική, μαρίμπα, τοπική και επαναστατική μουσική. Αγαπημένα χρώματα: μαύρο και γκρί. Εμπειρία στη θάλασσα: πιρόγα. Προετοιμάζεται έξι μήνες για την αποστολή. Εθελοντής για το ταξίδι με πλοίο στην Ευρώπη. Θα είναι ο συντονιστής της ζαπατιστικής ναυτικής αντιπροσωπείας.
Marijose (Μαριχοσέ): 39 ετών. Tojolabal (Τοχολομπάλ) από την περιφέρεια Selva Fronteriza. Μιλά καστιλιάνικα με ευχέρεια. Ξέρει να διαβάζει και να γράφει. Υπήρξε πολιτοφύλακας, λειτουργός υγείας και εκπαίδευσης και εκπαιδεύτησρια. Μουσική που τουης αρέσει: cumbias, ρομαντική, rancheras, ποπ, ηλεκτρονική, ροκ του 80 (έτσι είπαν), μαρίμπα, επαναστατικά. Αγαπημένα χρώματα: μαύρο, μπλε και κόκκινο. Εμπειρία στη θάλασσα: πιρόγα και βάρκα. Προετοιμάζεται έξι μήνες για την αποστολή. Είναι εθελοντηστρια για το ταξίδι με πλοίο στην Ευρώπη. Έχει οριστεί ως οη πρώτοση ζαπατίστα που θα αποβιβαστεί και με αυτό θα ξεκινήσει η εισβολή… εντάξει, η επίσκεψη στην Ευρώπη.
-*-
Έτσι το πρώτο πέλμα που θα πατήσει ευρωπαϊκό έδαφος (αν μας αφήσουν φυσικά να αποβιβαστούμε) δεν θα ανήκει σε άντρα ή γυναίκα. Θα ανήκει σε έναμια άλλοη.
Αυτό που ο μακαρίτης SupMarcos, θα περιέγραφε ως: »χαστούκι με μια μαύρη κάλτσα σε όλη την ετεροπατριαρχική αριστερά», αποφασίστηκε, δηλαδή, το άτομο που θα αποβιβαστεί πρώτο, να είναι οη Marijose (Μαριχοσέ).
Μόλις πατήσουν τα δυο τουης πόδια σε ευρωπαϊκό έδαφος και ανακάμψει από τη ναυτία, οη Marijosé (Μαριχοσέ) θα κραυγάσει:
»Παραδοθείτε χλωμά πρόσωπα της ετερο-πατριαρχίας που διώκετε το διαφορετικό!»
Μπα, αστειεύομαι! Όμως δεν θα ήταν ωραίο να το έλεγε αυτό;
Όχι, όταν πατήσει τη γη, οη σύντροφοισσα Marijosé (Μαριχοσέ), θα πει με επίσημη φωνή:
»Στο όνομα των γυναικών, των παιδιών, των αντρών, των ηλικιωμένων και φυσικά τ@ν άλλ@ν ζαπατίστας, δηλώνω ότι το όνομα αυτής της γης, που οι γηγενείς την ονομάζουν »Ευρώπη», στο εξής θα αποκαλείται SLUMIL K´AJXEMK´OP, που σημαίνει, «Ανυπότακτη Γη» ή «Γη που δεν παραδίδεται, δεν λιγοψυχά». Και έτσι θα είναι γνωστή από ντόπιους και ξένους, όσο θα υπάρχει εδώ κάποιος που δεν παραδίνεται, δεν ξεπουλιέται, δεν υποτάσσεται».
Βεβαιώνω.
SupGaleano
Απρίλιος 2021.
(Συνεχίζεται…)
[i] Ceiba (Σέιμπα). Ιερό δέντρο για πολλές ινδιάνικες φυλές της Κεντρικής κυρίως Αμερικής, όπως mayas, nahuas κλπ
[ii] Είδος τροπικού δέντρου
[iii] Tercios ή tercias compas ονομάζονται οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες που δουλεύουν στα ζαπατιστικά μέσα ενημέρωσης.
[iv] Gruperas, ή μουσική grupera ονομάζεται ένα είδος λαϊκής μεξικανικής μουσικής, το οποίο χαρακτηρίζεται από τη χρήση ηλεκτρικών οργάνων, όπως, ηλεκτρική κιθάρα, πλήκτρα, συνθεσάιζερ κλπ.
[v] Vallenato. Είδος ιθαγενικής μουσικής της περιοχής της κολομβιανής Καραϊβικής.
[vi] Το Μικρό Ζαπατιστικό Σχολείο ή αλλιώς «Η ελευθερία σύμφωνα με τις/τους Ζαπατίστας» ήταν ένα κάλεσμα των ζαπατίστας στους συντρόφους και τις συντρόφισσές τους της Έκτης, για να γνωρίσουν την αυτονομία από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές της, τις ζαπατιστικές κοινότητες. Το πρώτο επίπεδο μαθημάτων πραγματοποιήθηκε σε τρεις κύκλους (Αύγουστο 2013, Δεκέμβριο 2013 και Ιανουάριο 2014). Οι προσκεκλημένοι μαθητές και μαθήτριες, φιλοξενήθηκαν για 7 μέρες στα σπίτια των ιθαγενών ζαπατίστας που μοιράστηκαν απλόχερα ως δάσκαλοι και βοτάν/φύλακες, τον τρόπο με τον οποίο αυτή η συλλογική καρδιά, σκέψη και πράξη των ζαπατιστικών λαών χτίζει την ελευθερία του. Ένα χρόνο μετά, τον Αύγουστο το 2015, πραγματοποιήθηκαν τα μαθήματα του δεύτερου επίπεδου, όχι όμως αυτή τη φορά στα εδάφη των ζαπατίστας, αλλά διαδικτυακά.
Λινκ δημοσίευσης